Διδυμιδες 2015

Υπέροχο θέαμα απόψε οι Διδυμιδες καιγόντουσαν στην ατμόσφαιρα της Γης και φώτιζαν τον Ευρυτανικο ουρανό.

Photo Credit : Deligeorgopoulos Dimitrios

Οι Διδυμίδες (Geminids, GEM) είναι μια βροχή μετεώρων των οποίων η πηγή θεωρείται ο αστεροειδής 3200 Φαέθων, ο οποίος έχει έντονα ελλειπτική τροχιά που τον φέρνει από τη Κύρια Ζώνη Αστεροειδών εσωτερικά της τροχιάς του Ερμή. Έτσι, μαζί με τους Τεταρτίδες, είναι οι μόνες σημαντικές βροχές διαττόντων οι οποίες δεν οφείλονται σε κάποιο κομήτη. Τα μετέωρα κινούνται σχετικά αργά, με περίπου 35 χλμ/s, ενώ το μέγιστο της βροχής παρατηρείται τις 13/14 Δεκεμβρίου όταν σε σκοτεινούς ουρανούς μπορούν να παρατηρηθούν μέχρι και 100 με 120 διάττοντες την ώρα, μπορεί και περισσότεροι, ενώ σε πιο φωτεινούς ουρανούς παρατηρούνται 50 με 60 την ώρα. Οι πρώτοι διάττοντες παρατηρούνται τις 6 Δεκεμβρίου και οι τελευταίοι τις 18 Δεκεμβρίου. Το ακτινοβόλο σημείο τους βρίσκεται, όπως υπονοεί και το όνομά τους, στον αστερισμό των Διδύμων.

Η πρώτη αναφορά των Διδυμίδων γίνεται ξαφνικά το 1862, πολύ αργότερα από παρόμοιες αναφορές για τους Περσείδες (36 μ.Χ.) και τους Λεοντίδες (902 μ.Χ.), όταν ο Ρ. Π. Γκρεγκ από το Μάντσεστερ στην Αγγλία ανέφερε ότι είδε μια βροχή διαττόντων με ακτινοβόλο σημείο στους Δίδυμους τις 10 με 12 Δεκεμβρίου. Μια παρόμοια αναφορά έγινε την ίδια περίοδο από τους Μάρσαλ και Τουίνιν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1863 τους αναφέρει ο Αλεξάντερ Στιούαρτ Χέρσελ. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870 οι αναφορές άρχισαν να πληθαίνουν. Το 1877 υπολογίστηκε ότι ο ρυθμός τους έφτανε τους 14 διάττοντες/ώρα και το 1896 τους 23/ώρα. Οι δημοσιευμένοι ρυθμοί συνέχισαν να αυξάνουν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα και έφτασαν τους 70/ώρα τη δεκαετία του 1970.

Το 1947 ο Φρεντ Γουίπλ μελέτησε φωτογραφίες της βροχής ώστε να υπολογίσει τα τροχιακά χαρακτηριστικά των μετεώρων. Βρήκε ότι η περίοδος περιφοράς τους ήταν μόλις 1,65 έτη και είχε μεγάλη εκκεντρότητα και μικρή κλίση. Η τροχιά αυτή δείχθηκε από μετέπειτα έρευνες του Πλάβεκ (Πράγα) ότι επηρεάζεται από το Δία. Υπολόγισε ότι η αλλάγη της τροχιάς προκαλεί την μετακίνηση της ημέρας της μέγιστης δραστηριότητας μία μέρα κάθε 60 χρόνια. Έδειξε επίσης ότι το σημείο στο οποίο η τροχιά των μετεώρων τέμνει το επίπεδο της τροχιά της Γης αλλάζει. Το 1700 ήταν 0,1337 ΑΜ εντός της τροχιάς της Γης, το 1900 ήταν 0,0178 ΑΜ εντός της τροχιάς της Γης και το 2100 θα είναι 0,1066 ΑΜ πέρα από την τροχιά της Γης, και έτσι στο μέλλον η βροχή θα αρχίσει να φθίνει και τελικά δεν θα παρατηρείται.

Το 1983 ανακαλύφθηκε από το πρόγραμμα IRAS ο αστεροειδής 1983 TB, ο οποίος με κάποιους πρωταρχικούς υπολογισμούς βρέθηκε ότι έχει κοινή τροχιά με τους Διδυμίδες. Ήταν η πρώτη φορά που ένας αστεροειδής συνδέθηκε με μια βροχή μετεωριτών.